Een kleine eeuw in vogelvlucht
Op 7 mei 1931 werd Stichting De Amersfoortse Bergkapel bij notariële akte opgericht. De eerste bestuursleden waren de heren dr. J.F.B. van Hasselt, G.F. Callenbach, mr. G.A.J. ter Linden, F.W.A.I. Morel en J.W. van der Lely. Met name de eerstgenoemde Van Hasselt is heel belangrijk geweest voor de totstandkoming van de stichting en de eigen – toen nog Hervormde – gemeente op de Berg, die eind 1952 de Bergkerk in gebruik kon nemen. Genoemde mr. Ter Linden, was de vader van de later bekend geworden dominees Carel en Nico ter Linden.
Mevrouw Van Hasselt legde in maart 1952 de eerste steen van de Bergkerk. Zij schonk een jaar later de luidklok en in 1963 kon uit een legaat dat zij aan de stichting had nagelaten de gebrandschilderde ramen van de Taizé-kunstenaar Eric de Saussure in de kapel worden geplaatst.
Ondogmatisch
Het eigen geluid van de ‘Bergkapelgemeente’ bevond zich tussen de Gereformeerde Bond (1906) en de Confessionele Vereniging (1864) enerzijds en de Vereniging van Vrijzinnig Hervormden (1904/1913) anderzijds. Zij wisten zich geïnspireerd door de theologie zoals die door Ethische Vereniging (1921) werd uitgedragen die meer begrip toonde voor de standpunten van de vrijzinnigen en een ondogmatisch bijbels christendom voorstond.
Net als de vrijzinnigen stonden de ethischen welwillend tegenover de eigentijdse kunst, literatuur en cultuur. In artikel III van de oprichtingsakte staat dat men het doel van de stichting (verbreiding van het evangelie) wilde bereiken “(…) met vermijding van de dogmatische en kerkelijke begrenzingen”.
Naast zondagschoolklassen en jeugdwerk hield de ‘Bergkapel’ ook zondagse diensten, gebruikmakend van achtereenvolgens het gebouw van de Theosofische Loge aan de Regentesselaan, de aula van het Stedelijk Gymnasium aan de Groen van Prinstererlaan, en de gymnastiekzaal van de H.B.S. aan het Thorbeckeplein. Ondertussen waren de verhoudingen met de andere Hervormde kerken in Amersfoort genormaliseerd.
Nieuwe rol
Nadat in 1952 de Bergkerk werd betrokken en de gemeente beschikte over een eigen wijkkerkenraad leidde ‘de Bergkapel’ vele jaren een sluimerend bestaan. Begin jaren tachtig bleek dat de algemene kerkenraad onvoldoende financiële middelen vrij kon of wilde maken om beleid van de Bergkerkgemeente te realiseren. In 1982 werden de statuten aangepast en nam de stichting de rol op zich de Bergkerk te ondersteunen.
In 2001 vond een nieuwe wijziging plaats en in 2015 nogmaals een kleine wijziging, waarbij steeds de verbinding tussen ‘kerk’ en ‘kapel’ werd bevestigd, zowel in bestuurlijke bezetting als qua doelstelling. Anderzijds blijft de stichting een onafhankelijke rechtspersoon en is het geen ‘protestantse stichting’ als omschreven in generale regeling 13 als bedoeld in ordinantie 11-25 van de kerkorde van de Protestantse Kerk in Nederland.
